خیابانها قلب شهرها هستند و تأثیرات آنها بر زندگی شهروندان از نظر محیطی، اقتصادی و بهداشتی بسیار چشمگیر است. یکی از خیابانهای مهم و پرتردد در شهر مشهد، خیابان احمدآباد، به علت حضور فراوان مطبهای پزشکان، به ویژه در زمینههای پزشکی و درمانی، تبدیل به یک منطقه حیاتی برای مردم شده است. این حضور فعالان در حوزه سلامت، از یک سو میتواند منبعی ارزشمند برای شهروندان باشد و از سوی دیگر میتواند به چالشهای جدی نیز منجر شود. در این گزارش به بررسی چالشها و مسائل مرتبط با ترافیک و بهداشت عمومی در خیابان احمدآباد مشهد میپردازیم.
خیابان احمدآباد، به عنوان یک مرکز پزشکی مهم در شهر مشهد، هر روزه میزبان مراجعان بسیاری از نقاط مختلف شهر و حتی سایر استانها ست. این حجم بزرگ از مراجعه کننده، از یک سو سبب ترافیک ناشی از ورود و خروج خودروها در اطراف مطبها میشود و از سمتی دیگر نیز، تراکم فضا و امکانات، امکان دسترسی به سرویس بهداشتی عمومی برای بیماران و مراجعان را به چالش میکشد. اما آیا این خیابان، زیرساختهای لازم برای پاسخگویی به نیازهای این افراد را دارد؟
یکی از مشکلات اساسی این خیابان، کمبود پارکینگ مناسب برای خودروهای مراجعان به مطب هاست. این کمبود پارکینگ مزاحمتهای زیادی برای تردد عمومی و منازل مسکونی ایجاد میکند. این مسئله نه تنها به دشواری در دسترسی به مراکز درمانی منجر میشود بلکه ترافیک زیادی را نیز به وجود میآورد و بر شرایط بهداشت عمومی تأثیر میگذارد.
حدود صد مطب از پزشکان مختلف رشتهها را در خود جای داده است. این خیابان که در مسیر خطوط اتوبوس رانی و تاکسی رانی نیز قرار دارد، همواره شاهد ترافیک سنگین و شلوغی است، اما با این همه تنوع و تعداد پزشکان، این خیابان فقط یک پارکینگ عمومی دارد که ظرفیت آن بسیار کمتر از حجم خودروهای مراجعان است. بنابراین، بسیاری از رانندگان مجبور به پارک کردن خودروهای خود در کنار خیابان یا در کوچههای فرعی هستند که باعث بروز مشکلات رفت و آمد و افزایش آلودگی هوا میشود.
علاوه بر این، سرویس بهداشتی عمومی در این خیابان وجود ندارد و بسیاری از بیماران و مراجعان با مشکلات بهداشتی روبه رو هستند. به همین دلیل، نیاز به اقداماتی در دو زمینه ترافیک و بهداشت عمومی در خیابان احمدآباد اساسی به نظر میرسد. ایجاد پارکینگهای عمومی برای مراجعان به مطبها و تدابیری برای بهبود شرایط بهداشتی این منطقه، میتواند به تسهیل دسترسی به مراکز درمانی و کاهش ترافیک زائد در این خیابان کمک کند. این اقدامات نیز میتوانند به بهبود کیفیت زندگی شهروندان و ارتقای خدمات بهداشتی در این محله کمک کنند.
در ادامه برای بررسی میدانی تأثیرات این وضعیت بر شهروندان و شهر مشهد در یک ظهر پاییزی به خیابان احمدآباد میرویم. ترافیک زیادی در محدوده خیابانهای محتشمی، عارف و پرستار ایجاد شده است. اغلب خودروها به صورت دوبله توقف کرده اند و همین عامل باعث ایجاد ترافیک شدهاست. با اینکه در برخی معابر سرباز پلیس راهور حضور دارد، اما رانندگان توجه آن چنانی به قوانین راهنمایی و رانندگی ندارند.
با یکی از مراجعه کنندگان به یک مطب پزشک وارد گفتگو میشویم. این مرد میان سال میگوید: من سه بار در هفته برای رفتن به مطب پزشکم از این خیابان عبور میکنم. اول از همه، ترافیک خیلی زیاد است و گاهی برای رسیدن به مطب پزشکم باید یک ساعت صبر کنم تا از ترافیک عبور کنم. دوم اینکه، پارکینگ عمومی وجود ندارد و پارکینگ خیابان پرستار بعضی وقتها جای خالی ندارد. پس من مجبورم خودروام را در کوچههای فرعی پارک کنم که به هر حال مخاطراتی به همراه دارد.
وارد خیابان عارف میشویم. یک خانم همراه با فرزند خردسالش منتظر به نظر میرسند، از آنها میپرسم: آیا سرویس بهداشتی عمومی در این خیابان وجود دارد؟ خانم پاسخ میدهد: نه، متاسفانه هیچ سرویس بهداشتی عمومی در این خیابان نیست و باید از سرویسهای بهداشتی مطبها استفاده کنیم که خودشان هم تمیز نیستند و گاهی شلوغ هستند و گاهی اجازه استفاده نمیدهند. وقتی ما مراجعه کنندگان و بیماران به مطبها مراجعه میکنیم، هیچ سرویس بهداشتی عمومی در اطراف نداریم. این برای بیماران و بهخصوص کودکان بسیار ناخوشایند است.
کمی جلوتر به سمت خیابان پرستار میرویم. اغلب ظرفیتهای پارکینگ پرستار پر شده است. با یکی از همسایگان این پارکینگ عمومی صحبت میکنیم. او درباره وضعیت بهداشتی و نبود جای پارک در این محله بیان میکند: واقعا وضعیت این خیابان به خاطر مطبهای پزشکی خیلی پیچیده شده است. باید پارکینگهای عمومی بیشتری در نزدیکی مطبها ایجاد شود تا ترافیک کاهش پیدا کند و اینکه شهرداری باید به ایجاد سرویس بهداشتی عمومی در این منطقه فکر کند. این تدابیر میتوانند زندگی ما و شهروندان را آسانتر کنند.
اما برای بررسی نیازها و راهکارهای ممکن در حل این مسائل به سراغ شهردار منطقه یک میرویم. جواد مسلم درباره نیاز مراجعان و بیماران به سرویس بهداشتی در محدوده خیابان احمدآباد میگوید: دغدغه شهروندان در مورد نیاز به سرویس بهداشتی درست است، ولی به دلیل نبود زمین مناسب برای احداث یا استقرار سرویسهای بهداشتی مورد نظر به نحوی که نیاز بیماران و مراجعان به مطب پزشکان را پوشش دهد، امکان پذیر نیست، اما این موضوع در حد امکانات موجود بررسی و در دستور کار قرار خواهد گرفت.
شهردار منطقه یک ادامه میدهد: همچنین شش چشمه سرویس بهداشتی در پارکینگ خیابان پرستار و هشت چشمه سرویس بهداشتی در پارک محتشمی وجود دارد.
همچنین تفاهم نامهای میان برخی مناطق شهرداری و مساجد همان مناطق صورت گرفته است تا سرویسهای بهداشتی مساجد برای خدمت رسانی به مردم باز باشد و شهرداری نیز نظافت سرویسهای بهداشتی را به عهده بگیرد که در آن محدوده مسجدالنبی (ص) در خیابان کوهسنگی و مسجد ولیعصر (عج) در خیابان راهنمایی ارائه خدمت میکنند. او میافزاید: چهار چشمه سرویس بهداشتی کانکسی در تقاطع خیابان احمدآباد و خیابان کلاهدوز از ساعت ۸ صبح تا ۲۰ شب سرویس دهی میکنند.
مسلم در مورد نصب نیمکت و صندلی برای مراجعان و بیماران مطبهای پزشکان بیان میکند: به دلیل عرض کم پیاده روها در معابر مورد نظر، امکان نصب صندلی وجود ندارد و باعث ایجاد سد معبر و خطر برای عابران پیاده خواهد شد. با این حال پس از بررسی، چنانچه در پیاده روهایی امکان استقرار باشد، اقدام خواهد شد.
شهردار منطقه یک با بیان اینکه تمهیداتی برای پارک خودروها در محدوده خیابان احمدآباد اندیشیده شده است، توضیح میدهد: پارکینگ خیابان پرستار با ظرفیت ۲۴۰ خودرو از سوی شهرداری احداث شده و در صورت تملک و افزایش فضای بیشتر امکان توسعه پارکینگ مذکور وجود خواهد داشت لیکن به دلایلی از جمله قیمت بالای املاک در این محدوده و همچنین نبود اعتبار لازم برای این منظور، فعلا انجام توسعه پارکینگ مورد اشاره فراهم نیست و در برنامههای آتی در دستور کار شهرداری منطقه قرار خواهد گرفت.
این گفتهها در حالی است که وقتی درباره ظرفیت پارک حاشیهای در خیابان احمدآباد به سراغ سرپرست شرکت توسعه ارتباطات ترافیکی شهرداری مشهد میرویم، احمد آذرکیش در پاسخ به این سؤال میگوید: در خیابان احمدآباد ۷۵۸ فضای پارک حاشیهای و ۲۳۰ پارک غیرحاشیهای در پارکینگ خیابان پرستار وجود دارد.
بدیهی است که این تعداد ظرفیت جای پارک جوابگوی نیاز عبور و مرور مراجعان و بیماران نیست.